سلام به شما مادر قهرمان که به تازگی سفر شگفت‌انگیز مادری را آغاز کرده‌اید! دوران پس از زایمان، که به آن دوره نقاهت یا نفاس هم می‌گویند، پر از تغییرات جسمی و روحی است. یکی از مهم‌ترین و گاهی نگران‌کننده‌ترین این تغییرات، خونریزی بعد زایمان است. می‌دانیم که سوالات زیادی در ذهن شماست. شاید به دنبال درمان خانگی خونریزی بعد زایمان باشید یا با نگرانی به دنبال علت قطع نشدن خونریزی بعد از زایمان طبیعی خود بگردید. از سوی دیگر، برخی مادران از علت نداشتن خونریزی بعد از زایمان می‌پرسند و نمی‌دانند آیا این موضوع طبیعی است یا خیر. همچنین، سوالاتی در مورد داروها، مانند کاربرد مفنامیک اسید برای قطع خونریزی بعد از زایمان یا اینکه اساساً چه دارو برای قطع خونریزی بعد از زایمان توسط پزشکان تجویز می‌شود، بسیار رایج است.
نگران نباشید، ما اینجا هستیم تا به تمام این سوالات پاسخ دهیم. برای دریافت مشاوره تخصصی و بررسی شرایط فردی شما، همین امروز با ما تماس گرفته و نوبت خود را رزرو کنید.
خونریزی بعد زایمان
اولین و مهم‌ترین نکته‌ای که باید بدانید این است که خونریزی بعد از زایمان (چه طبیعی و چه سزارین) یک فرآیند کاملاً طبیعی و ضروری برای بدن شماست. این خونریزی که در اصطلاح پزشکی به آن «نفاس» یا «لوشیا» (Lochia) گفته می‌شود، در واقع روش بدن شما برای دفع لایه داخلی رحم، خون و بافت‌های باقی‌مانده پس از بارداری است.
مراحل و رنگ‌های مختلف خونریزی (از قرمز تا سفید)
- خونریزی نفاس در طول زمان تغییر می‌کند و این تغییرات نشانه بهبودی شماست. این فرآیند معمولاً سه مرحله دارد:
- لوشیای قرمز (Lochia Rubra): در ۳ تا ۵ روز اول، خونریزی به رنگ قرمز روشن و شبیه به یک پریود سنگین است. ممکن است لخته‌های کوچک خون نیز مشاهده کنید که طبیعی است.
- لوشیای سروزی (Lochia Serosa): پس از چند روز، خونریزی کمتر شده و رنگ آن به صورتی یا قهوه‌ای تغییر می‌کند. این مرحله می‌تواند تا دو هفته ادامه یابد.
- لوشیای سفید (Lochia Alba): در نهایت، ترشحات به رنگ زرد یا سفید کرمی درمی‌آیند و ممکن است تا ۶ هفته پس از زایمان ادامه داشته باشند.
چه زمانی خونریزی طبیعی نیست و باید نگران شد؟
دانستن علائم خطر حیاتی است. در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر، فوراً با پزشک یا بیمارستان تماس بگیرید:
- خیس شدن کامل یک پد بهداشتی در کمتر از یک ساعت.
- دفع لخته‌های خون بسیار بزرگ (بزرگ‌تر از یک توپ گلف).
- بوی بسیار بد و نامطبوع ترشحات که می‌تواند نشانه عفونت باشد.
- احساس سرگیجه، ضعف شدید، تپش قلب یا غش کردن.
- تب و لرز.
درمان خانگی خونریزی بعد زایمان
برای مدیریت خونریزی طبیعی (نفاس) و کمک به بهبودی سریع‌تر، می‌توانید راهکارهای ساده و مؤثری را در خانه به کار ببرید. توجه داشته باشید که این موارد برای خونریزی شدید و اورژانسی نیستند.
استراحت، کلید طلایی بهبودی
مهم‌ترین کاری که می‌توانید برای بدن خود انجام دهید، استراحت کافی است. از انجام فعالیت‌های سنگین، بلند کردن اجسام سنگین (سنگین‌تر از نوزادتان) و ورزش‌های شدید در هفته‌های اول جداً خودداری کنید. استراحت به رحم شما فرصت می‌دهد تا منقبض شده و به اندازه طبیعی خود بازگردد.
تغذیه سرشار از آهن و ویتامین C
شما در حین زایمان و پس از آن خون زیادی از دست داده‌اید. برای جبران آن و جلوگیری از کم‌خونی، مصرف غذاهای سرشار از آهن مانند گوشت قرمز، جگر، عدس، اسفناج و حبوبات ضروری است. برای افزایش جذب آهن، این مواد را همراه با منابع ویتامین C مانند مرکبات، فلفل دلمه‌ای و گوجه‌فرنگی میل کنید.
بهداشت و مراقبت صحیح
برای جلوگیری از عفونت، پدهای بهداشتی خود را به طور مرتب (هر ۳ تا ۴ ساعت) تعویض کنید. پس از هر بار استفاده از توالت، ناحیه پرینه را با آب ولرم و به آرامی از جلو به عقب بشویید و به ملایمت خشک کنید.
علت قطع نشدن خونریزی بعد از زایمان طبیعی
اگر خونریزی شما شدید است و متوقف نمی‌شود، این یک وضعیت اورژانسی به نام «خونریزی پس از زایمان» (Postpartum Hemorrhage) است و نیاز به مداخله فوری پزشکی دارد. شایع‌ترین دلایل آن عبارتند از:
آتونی رحم: شایع‌ترین علت
این اصلی‌ترین دلیل خونریزی شدید است. در این حالت، عضلات رحم پس از خروج جفت، به اندازه کافی و محکم منقبض نمی‌شوند تا رگ‌های خونی باز در محل اتصال جفت را ببندند.
باقی ماندن بقایای جفت
گاهی اوقات قطعات کوچکی از جفت در رحم باقی می‌ماند. بدن این قطعات را به عنوان یک جسم خارجی شناسایی کرده و رحم نمی‌تواند به درستی منقبض شود که منجر به خونریزی مداوم می‌شود.
آسیب‌ها و پارگی‌های کانال زایمان
پارگی در دهانه رحم، واژن یا ناحیه پرینه در حین زایمان می‌تواند باعث خونریزی قابل توجهی شود که تا زمان ترمیم، ادامه می‌یابد.
علت نداشتن خونریزی بعد از زایمان
این وضعیت بسیار نادر است اما می‌تواند باعث نگرانی شود. نداشتن خونریزی یا خونریزی بسیار ناچیز می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد.
آیا نداشتن خونریزی ممکن است؟
تقریباً غیرممکن است که یک زن پس از زایمان هیچ‌گونه خونریزی نداشته باشد. بدن باید لایه داخلی رحم را دفع کند.
احتمال انسداد و خطر آن
مهم‌ترین نگرانی در این حالت، احتمال وجود یک انسداد است. ممکن است یک لخته خون بزرگ یا باقی‌مانده بافت، دهانه رحم را مسدود کرده باشد و اجازه خروج خون را ندهد. این تجمع خون در رحم می‌تواند منجر به درد شدید، عفونت و حتی خونریزی ناگهانی و شدید در آینده شود. اگر خونریزی ندارید اما درد و گرفتگی شکمی احساس می‌کنید، حتماً موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
مفنامیک اسید برای قطع خونریزی بعد از زایمان
مفنامیک اسید یک داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID) است که بسیاری آن را برای کاهش دردهای قاعدگی می‌شناسند.
کاربرد اصلی: کاهش درد و حجم خونریزی طبیعی
پزشک ممکن است مفنامیک اسید را برای کمک به کاهش دردهای کرامپی پس از زایمان (دردهایی که به دلیل جمع شدن رحم ایجاد می‌شوند) و همچنین برای کاهش حجم خونریزی طبیعی نفاس تجویز کند. این دارو با کاهش تولید موادی به نام پروستاگلاندین‌ها عمل می‌کند که هم در ایجاد درد و هم در شدت خونریزی نقش دارند.
هشدار: هرگز خودسرانه مصرف نکنید!
این دارو برای متوقف کردن خونریزی شدید و اورژانسی نیست و نباید بدون تجویز پزشک مصرف شود، به‌خصوص اگر در دوران شیردهی هستید.
چه دارو برای قطع خونریزی بعد از زایمان
داروهایی که برای کنترل و قطع خونریزی پس از زایمان استفاده می‌شوند، داروهای تخصصی هستند که فقط در محیط بیمارستانی و تحت نظارت تیم پزشکی تجویز و تزریق می‌شوند.
داروهای خط اول در بیمارستان (اکسی‌توسین/پیتوسین)
بلافاصله پس از زایمان، معمولاً به همه مادران دوزی از داروی اکسی‌توسین (که به نام تجاری پیتوسین معروف است) تزریق می‌شود. این دارو به رحم کمک می‌کند تا به شدت منقبض شده و از بروز خونریزی شدید پیشگیری کند.
داروهای قوی‌تر برای موارد اورژانسی
اگر خونریزی شدید رخ دهد، پزشکان از داروهای قوی‌تری مانند متیل‌ارگونوین (Methergine)، کربوپروست (Hemabate) یا میزوپروستول برای وادار کردن رحم به انقباض و کنترل خونریزی استفاده می‌کنند.
سخن نهایی
مادر عزیز، بدن شما یک کار بزرگ و خارق‌العاده انجام داده است. دوره نقاهت پس از زایمان زمان بازسازی و بهبودی است. خونریزی طبیعی یا نفاس بخشی از این فرآیند است، اما آگاهی شما از علائم خطر و تفاوت آن با خونریزی شدید، حیاتی است. به غریزه مادری خود اعتماد کنید؛ اگر احساس می‌کنید چیزی درست نیست، هرگز در تماس با پزشک یا مامای خود تردید نکنید.
تیم ما با آغوشی باز آماده است تا به تمام سوالات شما پاسخ دهد و شما را در این مسیر حساس همراهی کند. برای دریافت مشاوره و رزرو نوبت جهت بررسی وضعیت خود، همین امروز با ما تماس بگیرید. ما برای کمک به شما اینجا هستیم.
